Chênh lệch huy động và cho vay đã vượt 1,6 triệu tỷ đồng
Số liệu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho thấy, tiền gửi chảy vào hệ thống ngân hàng đang cao kỷ lục, đặc biệt tiền gửi của khối doanh nghiệp đang tăng mạnh trở lại. Dù vậy, lượng tiền gửi huy động được vẫn thấp hơn rất nhiều so với quy mô tín dụng.
Cụ thể, tiền gửi của tổ chức kinh tế (doanh nghiệp) tính đến cuối tháng 9/2025 đạt 8,35 triệu tỷ đồng. Như vậy, sau khi giảm mạnh vào tháng 7/2025, tiền gửi doanh nghiệp đã tăng tới 374.000 tỷ đồng trong tháng 8 và tháng 9. Tăng trưởng tiền gửi doanh nghiệp tính tới cuối tháng 9/2025 đạt 8,91%.
Tiền gửi dân cư tăng chậm lại trong tháng 8 và tháng 9 song cũng đạt kỷ lục mới: 7,83 triệu tỷ đồng, tăng 10,9% so với đầu năm. Tính đến cuối tháng 9/2025, tiền gửi dân cư đã tăng 767.000 tỷ đồng so với đầu năm (riêng tháng 8 và tháng 9 tăng thêm 84.000 tỷ đồng so với cuối tháng 7).
Tổng phương tiện thanh toán (cung tiền) cũng tăng tương ứng, đạt gần 20 triệu tỷ đồng cuối tháng 9, tăng 11,53% so với hồi đầu năm.
Cũng theo số liệu của NHNN, tính đến cuối tháng 9/2025, tín dụng toàn hệ thống tăng 13,86%, đạt quy mô 17,78 triệu tỷ đồng. Như vậy, trong 9 tháng đầu năm, huy động vốn đang thấp hơn dư nợ tín dụng tới 1,6 triệu tỷ đồng.
Việc tín dụng tăng nhanh hơn huy động vốn đặt ra trong bối cảnh Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước thí điểm bỏ trần tăng trưởng tín dụng từ năm 2026 đang gây ra một số băn khoăn.
Chia sẻ với Báo điện tử Đầu tư - Baodautu.vn, GS. TS. Trần Ngọc Thơ (Đại học Kinh tế Tp.HCM) đặt ra ba câu hỏi: Thứ nhất, chúng ta chấp nhận mức độ phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng đến đâu để đổi lấy tăng trưởng danh nghĩa? Thứ hai, cấu trúc phân bổ tín dụng hiện nay đang hỗ trợ hay bào mòn nền tảng năng suất dài hạn? Thứ ba: Việc phụ thuộc ngày càng nhiều vào OMO kỳ hạn dài và thị trường liên ngân hàng nên được coi là bình thường mới hay dấu hiệu cần điều chỉnh?
Theo GS.TS Trần Ngọc Thơ, nhìn ở bề mặt, việc tín dụng bật tăng, LDR (tỷ lệ dư tín dụng trên số vốn huy động của ngân hàng) nhích lên, lợi nhuận ngân hàng cải thiện, OMO linh hoạt và tăng trưởng GDP cao là một bức tranh khả quan. Nhưng ở tầng sâu hơn, bức tranh này cũng cho thấy, nền vốn đang mỏng hơn so với quy mô tín dụng, cấu trúc phân bổ còn nghiêng về tài sản bất động sản và vai trò của NHNN trong việc gánh đỡ thanh khoản trung hạn đang tăng lên.
Đây không phải là lời cảnh báo lo ngại, càng không phải nhận định rằng, rủi ro đã tới sát ngưỡng. Đây chỉ là gợi ý rằng, thay vì tranh luận thêm về việc tín dụng nên tăng 15% hay 18%, có lẽ câu hỏi đáng lưu tâm hơn là mỗi đồng tín dụng mới đang mua thêm bao nhiêu sức sản xuất thật cho nền kinh tế và bao nhiêu phần đang âm thầm được dùng để kéo dài thời gian xử lý các điểm nghẽn cũ.
Nếu câu trả lời trong vài năm tới nghiêng về vế thứ hai, thì sức ép thanh khoản hôm nay có thể chỉ là tín hiệu sớm của một bài toán lớn hơn về chất lượng tăng trưởng. Còn nếu hệ thống tận dụng được giai đoạn bùng nổ tín dụng này để tái cơ cấu phân bổ vốn và thúc đẩy năng suất, thì những con số hiện tại sẽ được nhìn lại như một bước chuyển cần thiết. Việc đó tùy thuộc vào cách chúng ta chọn sử dụng kênh tín dụng như một chiếc cầu tạm để vượt qua một đoạn khó ngắn, hay như nền móng dài hạn cho con đường tăng trưởng phía trước.
BÀI VIẾT LIÊN QUAN
Khi tín dụng "chạy" nhanh hơn huy động vốn
Việc tín dụng chạy nhanh hơn huy động vốn trên nền tỷ lệ tín dụng/GDP đã cao đặt ra câu hỏi rất chuyên sâu: Mỗi “cú đạp ga” tín dụng đang mua thêm điều gì?
ABBANK giữ vững uy tín thanh toán quốc tế với giải thưởng từ J.P. MORGAN
Theo đó, hai năm liên tiếp ABBANK được J.P. MORGAN vinh danh chất lượng điện thanh toán quốc tế xuất sắc.
Nam A Bank giảm lãi suất vay lên đến 2% cho khách hàng ảnh hưởng thiên tai
Nam A Bank vừa triển khai chương trình ưu đãi lãi vay nhằm đồng hành cùng khách hàng vượt qua khó khăn, góp phần phục hồi kinh tế sau thiên tai, với nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực.
Agribank giảm tới 2%/năm lãi vay hỗ trợ khách hàng bị thiệt hại do bão lũ
Nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước, phát huy vai trò Ngân hàng thương mại Nhà nước chủ lực, Agribank triển khai chính sách giảm tới 2%/năm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi bão số 12, bão số 13 và mưa lũ.